Soya; Avrupa ve Amerika’da en sık alerjik reaksiyona neden olan 8 alerjenden birisidir.
Soyanın günlük pratikte diğer besinlere de katılmaktadır ;
Soya yağı, soya sosu bazı mamalarda, et tavuk ürünlerinde, salatalarda kullanılmaktadır. Ayrıca sebzelerin daha parlak görülmesini sağlamak içinde kullanılmakta
Pastane ürünlerinde, kraker gibi atıştırmalıklarda bulunmakta
Çeşitli farmasötik ve kozmetik endüstri ürünlerinde de yer almaktadır.
Soya alerjisinde görülen belirtiler ;
Deri ( ürtiker, Anjiyoödem atıpik döküntü ), boğaz bölgesinde ödem ( şişlik, öksürük, gıcıklanma ), sindirim sistemi belirtileri ( en sık kusma ) , solunum sistemi ile ilgili ( öksürük, burun akıntısı, hırıltı, hışıltı ) , kardiyovasküler ( hipotansiyon, Aritmi, kalp dolaşım sistemi yetersizliği )
Atıpik dermatit ( ciltte döküntüler )
Eozinofilik gastroenterit ( kusma, yemek borusunda besinlerin takılmagibi mikst reaksiyonlara neden olur.
Proktokolit ( gevşek, sümüksü yapılı içersinde noktasal veya çizgisel kan bulunan dışkılama ), besin ile ilişkili ishal durumu ( FPiES )ve gastroözofageal reflüye neden olur.
Alerjiye neden olabilen soya miktarı 0.001-500 mg arası olabilmektedir.
Soya fasulyesinin ısırılarak alerjisi azalmaz. Ancak ; Haşlama veya mikrodalga fırında ısıtıldığında alerjik etkisi kaybolmaktadır.
Soyanın günlük pratikte diğer besinlere de katılmaktadır ;
- Soya yağı, soya sosu bazı mamalarda, et tavuk ürünlerinde,salatalarda kullanılmaktadır. Ayrıca sebzelerin daha parlak görülmesini sağlamak içinde kullanılmakta
- Pastane ürünlerinde, kraker gibi atıştırmalıklarda bulunmakta
- Çeşitli farmasötik ve kozmetik endüstri ürünlerinde de yer almaktadır.
- Soya alerjisinde görülen belirtiler ;
- Deri ( ürtiker, Anjiyoödem atıpik döküntü ), boğaz bölgesinde ödem ( şişlik, öksürük, gıcıklanma ), sindirim sistemi belirtileri ( en sık kusma ) , solunum sistemi ile ilgili ( öksürük, burun akıntısı, hırıltı, hışıltı ), kardiyovasküler ( hipotansiyon, aritmi, kalp dolaşım sistemi yetersizliği )
- Atıpik dermatit ( ciltte döküntüler )
Eozinofilik gastroenterit ( kusma, yemek borusunda besinlerin takılma gibi mikstreaksiyonlara neden olur.
Proktokolit ( gevşek, sümüksü yapılı içersinde noktasal veya çizgisel kan bulunan dışkılama ), besin ile ilişkili ishal durumu ( FPiES )ve gastroözofageal reflüye neden olur.
Alerjiye neden olabilen soya miktarı 0.001-500 mg arası olabilmektedir. Soya fasulyesinin ısırılarak alerjisi azalmaz. Ancak; Haşlama veya mikrodalga fırında ısıtıldığında alerjik etkisi kaybolmaktadır.
Yenidoğan döneminde başlayan emme refleksi çocuk büyüdükçe yerini istemli emme ve çiğneme hareketlerine bırakır .
Çiğneme işleminde; dil, yanaklar ve çenenin birbiriyle uyumlu hareketiyle gerçekleşir ve lokma yutulmak üzere boğaza iletilir.
Yutma ise 3 evrede oluşur
1. Ağız Tat, koku yiyecek seçimi etkisiyle besinler boğaza farankse iletilir
2. Boğazın ( farenksin ) önemi mümkün olan en Kısa sürede besinleri solunum yoluna kaçırmadan yemek borusuna iletmektir .
3. Yemek borusu ise uzunlamasına ve enlemesine kaslardan oluşur. Bu kasların kasılmasıyla besinler mideye iletilir. ( itici hareket )
Bu işlem için uzunlamasına kaslar kasılır, enine olan kaslarda buna eşlik eder .
Yutma boğaz kasları, sinirler yemek borusu alt ve üst sfinkteri ve yemek borusu kasları ortak çalışması ile gerçekleşir.
Yutma güçlüğü ( disfaji ) ağız ve boğazla ilgili veya yemek borusu ile ilgili olabilir .
Yutma güçlüğünün nörogelişimsel yutma zorluğu ile ilgili olan ağız ve boğaz bölgesini ilgilendiren hastalıklarda belirtiler;
Besinlerin ağızda tutulması, ağızdan salya akması, besinlerin akciğere kaçması, tekrarlayan akciğer enfeksiyonu, morarma, kilo alamama şeklinde özetnebilir. Yarıkdamak, yarıkdudak, koanalatrezi, büyükdil, Küçük dil beraberinde olabilir.
Yemek borusu ile ilgili yutma zorluğu trakeoözefagealfistül operasyonu sonrası,
Nadirde olsa dermatomyozid, skleroderma gibi bağ dokusu hastalıklarında , akalazya, yemek borusundaki halka, kostikmadde içilmesi, reflü hastalığına sekonderde olabilir . Yutma zorluğu Yemek borusu nedenli ise takılma, göğüste yanma, özellikle yatar pozisyonda sindirilmemiş besinleri kusma olması akalazya için tipiktir .
